Βρισκόμαστε πλέον στο χειμώνα και οι εργασίες που έχουν να κάνουν οι αγρότες μας, λιγοστεύουν. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν κάποιες εργασίες που πρέπει να γίνουν. Ας χωρίσουμε σε δύο μεγάλες κατηγορίες, τις καλλιέργειες. Στις αροτραίες καλλιέργειες (βαμβάκι, σιτάρι, καλαμπόκι κτλ.) και στις πολυετείς/μόνιμες (δένδρα και αμπέλια).

Αροτραίες Καλλιέργειες
Εκτός από τα σιτηρά και την ελαιοκράμβη τα εδάφη που θα καλλιεργηθούν με ανοιξιάτικες καλλιέργειες είναι ελεύθερα και αυτήν την εποχή γίνεται η κατεργασία τους. Είναι λοιπόν μια ευκαιρία να πάρουμε δείγματα εδάφους, με μεγάλη ευκολία. Κάνουμε, με δύο τρείς φτυαριές, ένα μικρό λάκκο βάθους 30 εκατοστών, και παίρνουμε από πάνω μέχρι κάτω μια χούφτα χώμα. Επαναλαμβάνουμε τη διαδικασία σε 4-6 σημεία στο χωράφι, ώστε να καλύψουμε αντιπροσωπευτικά το έδαφος. Ένα κιλό χώμα, είναι υπεραρκετό. Απαντώντας, εκ των προτέρων, σε όσους επισημαίνουν ότι έχουν πολλά τεμάχια, τους λέγω πως ξεκινάμε από τα μεγαλύτερα και τα πιο ομοιογενή, καθώς μια άλλη αντίρρηση είναι η ανομοιογένεια του εδάφους. Στέλνουμε τα δείγματα του εδάφους, σε ένα αξιόπιστο εργαστήριο και σε λίγες μέρες έχουμε μια εικόνα του εδάφους μας πολύ κοντά στην πραγματικότητα. Βλέπουμε τι ακριβώς περιέχει το έδαφος και τι είναι αυτό που λείπει. Δυστυχώς, η απόδοση του χωραφιού μας, εξαρτάται απόλυτα από εκείνο το θρεπτικό στοιχείο που λείπει, στο βαθμό που απαιτείται. Άσχετα εάν αυτό είναι μακροστοιχείο και χρειάζονται αρκετά κιλά/ στρέμμα ή ιχνοστοιχείο και χρειάζονται μερικά μόνο γραμμάρια/στρέμμα.
Ας μου επιτραπεί να αναφέρω, μερικά από τα προβλήματα που υπάρχουν σε διάφορες περιοχές της χώρας, όπως προκύπτει από εμπειρία χιλιάδων αναλύσεων που έγιναν τα προηγούμενα χρόνια. Στη Θεσσαλία, αλλά και στους νομούς Πέλλας και Ημαθίας, υπάρχει στο έδαφος, αυξημένη παρουσία ανθρακικού ασβεστίου. Αυτό προκαλεί δέσμευση του φωσφόρου, καθώς και του ψευδαργύρου. Φυσικά, αυτή είναι μια γενίκευση που μπορεί να ισχύει, αλλά σε πιο βαθμό ισχύει στο χωράφι μας? Πόσο φώσφορο πρέπει να προσθέσουμε προκειμένου να αντιμετωπίσουμε την έλλειψη? Πρέπει να προσθέσουμε ψευδάργυρο και πως? Στη δυτική Ελλάδα, υπάρχουν πολλές περιοχές με έλλειψη μαγνησίου. Πόση είναι η έλλειψη? Πόσο Patentkali® για παράδειγμα, πρέπει να προσθέσω? Στη Θράκη αντίθετα, πολλές αναλύσεις δείχνουν περίσσεια φωσφόρου, πολλές φορές μαζί με επάρκεια καλίου. Ισχύει αυτό στο χωράφι μου? Το χωράφι μου έχει άλατα, τι πρέπει να κάνω? Η Ελλάδα γενικά, έχει έλλειψη βορίου, η οποία είναι μεγαλύτερη στα αμμουδερά εδάφη καθώς τα βορικά ιόντα, είναι αρνητικά φορτισμένα και ξεπλένονται εύκολα. Πόση έλλειψη έχει το χωράφι μου? Η οργανική ουσία στα εδάφη της μεγάλης καλλιέργειας έχει πέσει στα επίπεδα του 1%. Ισχύει αυτό για το χωράφι μου? Χωρίς οργανική ουσία το έδαφος είναι άγονο. Μήπως φταίει αυτό για την συνεχή πτώση των αποδόσεων στο συγκεκριμένο χωράφι? Τι πρέπει να κάνω?
Πως μπορώ να δώσω απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα και να βγάλω τη σωστή συνταγή θρέψης κάνοντας ακόμα και οικονομία στο λίπασμα? Σε όλα αυτά τα ερωτήματα, απαντά η ανάλυση εδάφους. Μας προσανατολίζει στην σωστή και προπάντων οικονομική λίπανση, ιδιαίτερα αυτή την περίοδο, όπου λόγω παγκόσμιων συγκυριών οι τιμές των λιπασμάτων βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα.

Πολυετείς/μόνιμες καλλιέργειες.
Στις καλλιέργειες αυτές, απαιτείται δειγματοληψία σε βάθος 30 αλλά και 60 εκατοστών. Η οποία μπορεί να γίνει με έναν δειγματολήπτη. Η συγκεκριμένη ενέργεια είναι επίσης απολύτως απαραίτητη, πριν την εγκατάσταση των δένδρων.
Για παράδειγμα, ο φώσφορος, ο οποίος μετακινείται στο έδαφος μόνο ένα εκατοστό το χρόνο είναι καλό να τοποθετείται πριν την εγκατάσταση των νέων δενδρυλλίων, σε βάθος 30-40 εκ. όπου θα βρίσκεται μελλοντικά το κύριο μέρος του ριζικού συστήματος του δένδρου. Διαφορετικά, θα πρέπει να πάμε σε πολύ πιο δαπανηρές λύσεις αργότερα. Τα ίδια ισχύουν για τον ψευδάργυρο και σε ένα βαθμό για το κάλιο. Ανέφερα προηγουμένως, την έλλειψη βορίου, σαν μια συνήθη έλλειψη στην Ελλάδα. Όμως η μισή Ελλάδα έχει την ελιά σαν κύρια καλλιέργεια και όλοι ξέρουμε ότι το βόριο είναι σημαντικό για αυτήν. Πλην όμως, πόσοι γνωρίζουν πως και στις άλλες δενδροκομικές καλλιέργειες η έλλειψή του προκαλεί μειωμένη καρπόδεση, προβληματική μεταφορά του ασβεστίου, μειωμένη έκπτυξη οφθαλμών και κακή ανάπτυξη της ρίζας? Για τα δένδρα, ο ρόλος των ιχνοστοιχείων είναι ακόμα πιο ουσιώδης και σύνθετος. Θα μπορούσα να αναφέρω αναρίθμητα παραδείγματα αλλά το σημαντικό είναι ότι: Εάν περιμένουμε να δούμε τα χαρακτηριστικά συμπτώματα της έλλειψης, οποιουδήποτε στοιχείου, έχουμε ήδη πάθει τη ζημιά.

Συμπέρασμα
Επομένως αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να είμαστε προϊδεασμένοι, από την ανάλυση εδάφους, ώστε να προλαμβάνουμε τις ελλείψεις, και ακόμη καλύτερα, με μια ανάλυση φύλλων, την λεγόμενη φυλλοδιαγνωστική, να βλέπουμε τι έχουν απορροφήσει τα δένδρα μας και ανάλογα να κατευθύνουμε την λίπανσή μας. Η σωστή και οικονομική λίπανση, είναι εκείνη που θα μας δώσει και ποιοτικούς καρπούς άρα θα αυξήσει και το τελικό κέρδος μας. Ξεκινήστε με 2-3 τεμάχια, μεγάλα, και σιγά σιγά σε λίγα χρόνια θα έχετε μια πλήρη εικόνα για τα πιο αξιόλογα χωράφια σας. Τα χρήματα που θα εξοικονομήσετε, είναι πολύ περισσότερα από το κόστος των αναλύσεων και η αύξηση της παραγωγής σας και η βελτίωση της ποιότητας θα είναι τέτοια που δεν θα το πιστεύετε!!! Καλό χειμώνα σε όλους.